Beschrijving

~Verkocht~

Rozenburg, Den Haag, 1899
Een zeldzame en vroege eierschaal wandschotel met een beschildering van de St. Nicolaas kerk te Edam, diameter 23 cm, werkordernummer 609, 19 mei 1899. Beschilderd door Schellink, van Dam, Muylwijk, Hartgring, Harking en Schoonhoven. Naar een tekening uit “Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee”, 1897.
De schotel is tentoongesteld geweest op de Wereldtentoonstelling Parijs in 1900, zie ook: wandschotel St.Nicolaaskerk Monnikendam

De Plateelfabriek Rozenburg startte in de week van 3 maart 1899 met de productie van het, later wereldberoemde, eierschaal porselein. Het werkordernummer 292 was het eerste ordernummer van de schilders en er werden hoofdzakelijk serviezen beschilderd in de daarop komende maanden. Het ordernummer 609 van dit bord is van de week van 12 mei 1899. En in die ruim 2 maanden en in de 317 tussenliggende werkordernummers werden er maar slechts 60 ordernummers voor het beschilderen van eierschaal porselein ingenomen. Voornamelijk lag het accent nog op de productie van aardewerk, vooral ook tegels en tegelplaten. Waarschijnlijk werd er ook nog volop geëxperimenteerd werd met de juiste samenstelling voor het porselein biscuit, wat ook te zien is aan de twee schotels die we nu in de collectie hebben. De ene schotel is wat dunner gegoten dan de ander en zelfs de samenstelling (van het biscuit) lijkt verschillend.

In het werkordernummer 609 werden er in totaal 6 wandschotels model 74p beschilderd, door Schellink, Van Dam, Muylwijk, Hargring, Harking en Schoonhoven.

Hoewel de originele werkorderboeken zeer gedetailleerd zijn (zo is de totale kostprijs van deze wandschotels model 74p, per stuk: fl 5,60) ontbreekt helaas een beschrijving van welke decors in welk ordernummer werden beschilderd. Het is echter wel zeer aannemelijk dat in dit werkorder 609 er 6 verschillende decors werden beschilderd. Het zijn dus waarschijnlijk unieke schotels.

Rozenburg Den Haag eierschaal wandschotel Edam voor de Wereldtentoonstelling 1899 - Rozenburg Den Haag, eierschaal wandschotel 1899, voor de Wereldtentoonstelling Parijs

Rozenburg Den Haag eierschaal wandschotel Edam voor de Wereldtentoonstelling

Over de beschildering, het decor.

Rozenburg zou in april 1900 gaan deelnemen aan de Wereldtentoonstelling in Parijs. Niet alleen werd daarvoor de volledige productie van het eierschaal porselein gereserveerd vanaf de aanvang van de productie in maart 1899 (Bron: Rozenburg. Plateel uit Haagse kringen 1883-1917, Dr. Yvonne Brentjens). Ook wilde de fabriek kennelijk ‘typisch Hollandse’ decors laten zien, als een visitekaartje. Er kwamen tenslotte meer dan 50 miljoen bezoekers op af, van over de hele wereld!

Een paar jaar eerder, in 1897 verscheen een razend populaire uitgave: “Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee”, met daarin fraaie tekeningen, houtsneden. Omdat het auteursrecht zoals we dat nu kennen pas in 1912 werd ingevoerd, werd er tot die tijd gekopieerd dat het een lieve lust was. Zo ook bij Rozenburg, die zich ‘liet inspireren’ op de ‘glossy’ van toen en de tekeningen kopieerde op deze eierschaal schotels. Voor een Wereldtentoonstelling, dat wel!

Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee - Rozenburg Den Haag, eierschaal wandschotel 1899, voor de Wereldtentoonstelling Parijs

Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee 1897

Over “Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee”
Een van de hoogtepunten uit de boekdruk van die periode. Omslag, titelpagina, randversieringen en kapitalen zijn gedrukt van houtblokjes, gesneden door Veldheer. De topografische gezichten zijn gedrukt van zincografieën naar de tekeningen door Nieuwenkamp en Veldheer. W.J. Tuyn verzorgde de tekst bij Edam en Monnickendam. De paginagrote afbeeldingen zijn van Monnickendam (4x), Edam (4x), Hoorn (4x), Enkhuizen (6x) en Medemblik (2x). In 1900 werd een vervolg gepubliceerd: ‘Oude Hollandsche dorpen aan de Zuiderzee’, zie in deze catalogus onder Veldheer. Beide delen samen kwamen in 1901 in Engelse vertaling. W.O.J. Nieuwenkamp (tekst), J.G. Veldheer ( houtsneden) – Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee – Haarlem, Erven F. Bohn, 1897